Dagboek 8 mei 2001

Verjaardags Concert

Aan het ontbijt is de opwinding al tastbaar: bijna honderd gretige PSO-ers staan te popelen om na de onwaarschijnlijk fraaie rondreis weer eens gezamenlijk naar de noten te kijken. Velen hebben (hoop ik) na een goede week van muzikale onthouding gisteren al onderzocht of de instrumenten nog functioneerden, lippen nog sporen van embouchure vertoonden of hun vingers nog tot enige coördinatie in staat waren. Maar vandaag moet het dan echt gebeuren met de eerste kennismaking met het Thai Cultural Centre en veel belangrijker ons eerste "klassieke" concert. De gang naar de zaal verloopt niet geheel zonder complicaties omdat een schier oneindige groep Filipino's juist als wij het hotel willen verlaten simultaan besluit uit te checken. Dat leidt tot ongekende wachttijden bij de lift, waarbij een enkeling een tijd heeft geklokt (traject: verdieping 19 tot de lowerlobby) van 11 minuten en 40 seconden. Hoewel daardoor de bussen met 25 minuten vertraging op pad gaan, zijn we dankzij een geheel fileloos parcours ruim op tijd.

Het Cultural Centre is een plezierige verrassing. Hoewel de backstage-sectie een ranzigheid vertoont die de geroutineerde PSO-er wel uit China herkent, heeft de zaal een indrukwekkende entree, die leidt naar een imposante, modern ogende zaal. Een breed amfitheater, met beenruimte waarop menige luchtvaartmaatschappij trots op zou zijn, waarboven twee hoge, kolossale balkons prijken. Het podium is breed en diep en voorzien van een houten akoestische "Shell". Hoewel deze zaal "slechts" 1600 man kan herbergen (precies tussen Muziekcentrum Frits Philips en het Concertgebouw in) oogt hij aanzienlijk groter. Ook de akoestiek valt niet tegen: door de reflectie van het hout is het niet moeilijk om de zaal met klank te vullen en er kan ook zonder verlies van kleur erg zacht gespeeld worden. We verkennen de zaal en onze muzikale conditie met een toonladder van C, gevolgd door Brahms en na wat onwennige exercities en kleine balanscorrecties voelen we ons gauw thuis.

Omdat onze solozangeres van het concert van morgen Saovanit Navapan er weinig voor voelde om al te veel repeteren op de dag van het concert (tja niet elke musicus heeft de ausdauer van een doorsnee PSO-er) hadden we haar vandaag na de koffiepauze uitgenodigd om weer even "de liedjes" door te nemen. Er werd nogal wat tijd besteed om haar versterking in orde te maken, het was ons bijvoorbeeld eerst niet duidelijk of alleen de monitors (bedoeld voor solist en orkest) bediend werden of ook de echte speakers voor het publiek. Verder leverde de hernieuwde kennismaking weinig problemen op, zelfs de in allerijl getransponeerde Bright Eyes ging heel goed. De grootste fout maakte Saovanit Navapan: zij verwisselde de Thaise teksten van twee door de koning gecomponeerde songs. Dit werd natuurlijk door alle orkestleden opgemerkt, die echter zo charmant waren om er maar niets van te zeggen…

Jarige Harry was net als andere mannelijke PSO-ers ook onder indruk van Saovanit fysieke voorkomen en als waardig verjaarschenk mocht hij met de lieftallige zangeres op de foto.

De lunch bracht een nieuw element: na al die geweldige buffetten was er nu de lunchbox en die was zeer goed te eten. Bovendien hoef je dan niet steeds voor je eten te lopen, de enige klacht die tot nu te horen was…

Na de lunch speelden we Tsjaikofsky met Roeland. Zijn warme toon, gepaard gaande met het feit dat men vergeten was om de airconditioning aan te zetten maakte het een vochtige gebeurtenis, die behalve zweetplekken ook het nodige kippenvel opleverde. De repetitie werd slechts verstoord doordat de blazers moesten schuilen voor een tropische regenbui; net als de Arena kan ook het dak van deze zaal wel eens open staan en dit resulteerde in een onvrijwillige maar wellicht welkome douche. Verder is het misschien noemenswaardig dat Roeland tijdens de cadens een fraai duet aanging met Pim, onze fern-piccolist die het isolerend vermogen van de Thaise wandjes overschat had.

De rest van de middag stond voornamelijk in het teken van Sjostakovitsj en het doornemen van het protocol.

Rien had een koninklijk goedgekeurd draaiboek, maar een vriendelijke doch niet geheel geüpdate functionaris van het BSO meende het beter te weten. Zo werd er op buigingen gestudeerd, die later vervallen bleken, maar die wel er toe bijdroegen om de PSO-er in een geconcentreerde, plechtige maar ontspannen sfeer voor het concert te brengen.

Die ontspanning leek snel verdwenen, de Prinses bleek wat verlaat en het begin van het concert werd een kwartier uitgesteld. Aangezien het orkest bij de binnenkomst al op het podium moest zitten deed zich de interessante situatie voor dat men een tijdsspanne die ruim langer was dan de tijd die de gemiddelde PSO-er 's ochtends in de lift had vertoefd ijzingwekkend stil op het podium moest doorbrengen vergezeld van een half gevulde zaal. Dat de zaal niet vol was, was niet conform de box-office verwachtingen. Wellicht had de tropische regenbui de infrastructuur zodanig geschaad dat vele kaartjes bezittende Bangkokkers de concertzaal niet konden bereiken.Uiteindelijk was daar dan de Prinses, begeleid door haar hofhouding en haar persoonlijke volkslied vertolkt door vermoedelijk het BSO op CD. Hiermee stond het PSO al meteen met 1-0 voor. Toch was deze staande begroeting van de Prinses zeer indrukwekkend. Vervolgens was er een heer die niet al te sterk voorbereid een prerecorded speech trachtte te playbacken met als komisch hoogtepunt een fraaie exit terwijl de speech nog doorliep.

Eindelijk was het tijd voor mijn entree, na de twee verplichte buigingen naar de Prinses mocht ik een staand PSO voorgaan in een ander volkslied: de nationale anthem van haar broer Prins Bhumibol. Een Bangkokse muziekkenner had mij ingefluisterd dat er recentelijk een Japanse gastdirigent geweest was die er geen hout van kon, maar het publiek in extase bracht door zeer frequent te buigen. Het leek me derhalve een goed idee om de tactiek van de Oosterse collega na te volgen. Maar tussen de buigingen werd natuurlijk ook nog gemusiceerd en hoe. Ik denk dat velen dit concert niet licht zullen vergeten, het leek soms wel of we ons een week in Hoeven hadden terug getrokken om dit concert voor te bereiden in plaats van ruim een week instrumentloos door Thailand te hebben getrokken. Het Thaise Kap Mai had meteen al veel sfeer en energie, Brahms liep lekker, klonk mooi sonoor, Roeland speelde geïnspireerd en er werd ongebruikelijk oplettend begeleid.

Zodoende was er in de pauze al een tamelijk euforische atmosfeer. Ook Sjostakovitsj overtrof mijn stoutste verwachtingen. Niet alleen lukte er erg veel, maar de talloze houtblazerssoli werden indrukwekkend gespeeld, waarbij met name Marcel B. een aangrijpende bijdrage leverde. Striemende koperfanfares, militante strijkersinzetten en dreigende donkerwolken werden zonder al te veel kleine missertjes zelfverzekerd de zaal ingesmeten. Protocollair hadden wij al vastgelegd twee toegiften te geven, maar deze waren zeker niet misplaatst. Eerst bewezen we Respighi nog volkomen te beheersen en de geweldige ontlading aan het slot misten hun uitwerking niet. En bij "Love at Sundown" van koning Bhumibol werd voor het eerst fris, ontspannen en swingend gespeeld.

Ook het uitdelen van de bloemen aan het slot stonden in het protocollaire draaiboek: belangrijke details waren het aantal references en de uitdrukkelijke mededeling dat wij verondersteld waren om de bloemen van het schaaltje af te nemen, derhalve niet ook nog eens dit kommetje mee moesten nemen. Roeland was dat echter even vergeten, dat leverde een uniek tafereel op. De CEO van Philips Thailand Victor Tee, de officiële uitreiker van het boeket, had het schaaltje goed vast. Tot zijn ontsteltenis probeerde Roeland toch het integrale pakket van bloemen in beslag te nemen. De geschrokken directeur trachtte een subtiel signaal af te geven door zijn grip op de kom van te vergroten. Roeland begreep deze hint niet en overtuigd van het feit dat hij toch die bloemen had verdiend trok gedecideerd aan het schaaltje. Dit beeld van deze trekkende giganten, gevolgd door het beeld van een triomfantelijke Roeland die met bloemen en schaal uit de strijd kwam, leidde tot emotionele reacties achter de coulissen, terwijl ik bijkans rollebollend van het lachen toekeek.

Nog gierend van de lach werden Roeland,Marcel D., Rien en ik naar de foyer gebracht en in een soort Chorus Line opgesteld, met wat bobo's en mindere goden: we mochten voor het eerst de Prinses begroeten. Zij maakte een zeer beminnelijke indruk, gaf royale complimenten en vertelde Roeland dat ze nog nooit degelijke klanken uit een cello had horen komen. We hebben deze opmerking maar als een compliment geïnterpreteerd. Daarna was het snel douchen en smoking aan voor een souper met de Prinses. Na een tocht van zeker een half uur arriveerden we bij een zeer elegant Italiaans (!) restaurant, waarbij Rien en ik al snel tot de hoofdtafel werden geleid waar we bij de Prinses mochten aanzitten. Het menu was indrukwekkend en van extreem hoge kwaliteit. Het gezelschap was al begonnen aan een zesdelige antipasto, daarna drie soorten geraffineerde pasta, wat verfrissing dankzij een moeilijk te definiëren spoom en mijn hoofdgerecht waren twee perfect gekruide lamskoteletjes desert was ambachtyelijk roomijs, met een exquisiete amarene-saus. Voor de illy-cappuccino met friandises werd de Prinses nog verrast met mascarponetaart met zeer tactisch 21 kaarsjes!(Zij is ruim de zeventig gepasseerd), die zij op koninklijke wijze niet uitblies, maar uitwaaide! Dit alles werd omlijst met enkele spectaculaire rode en witte wijnen, nog voorafgegaan door een goed gekozen spumante. Ook over het gezelschap hoefden we niet de klagen. Natuurlijk was er het te verwachten decorum, zoals op de knieën bedienende obers, maar de Prinses was zeer geïnteresseerd en open. Er werd zelfs door het gezelschap gegeten als zij al met een gang klaar was en dat was eigenlijk tegen onze instructies.

Verder zaten aan de hoofdtafel Bob Verheeken, Victor Tee en enkele hoogwaardigheidbekleders van het BSO. Er werd smeuïg geconverseerd over het concert, de fraaie houtblazerssoli en de Mahlercultuur in Nederland. De Prinses bleek heel wat van muziek af te weten en is zelfs een fervente Mahlerliefhebber. Natuurlijk beloofde Rien haar meteen onze Mahler V CD. Mijn tafeldame had net als de Prinses in Lausanne en Londen gestudeerd en was een zeer plezierig en erudiet gezelschap.Zij vertrouwde me toe dat de discrepantie tussen kaartverkoop en zaalbezetting waarschijnlijk toe te schrijven was aan het feit dat bij charity-events men hier nog wel eens een kaartje koopt zonder de intentie te hebben daadwerkelijk aanwezig te zijn.

De sfeer werd zelfs zo los dat na verloop van tijd er grapjes werden gemaakt Het afscheid ging natuurlijk gepaard met de nodige buigingen en het was een waardige afsluiting van het banket om een voltallig restaurant zo synchroon voor Hare Koninklijke Hoogheid te zien buigen. Teruggekomen in het hotel hoefde ik gelukkig niet op de lift te wachten: ik was uitgeput, maar zeer voldaan en gelukkig om zo'n diverse en unieke dag mee te mogen maken.

Dagboekverslag door: Jules van Hessen
Klik hier voor foto's van 8 mei...
<- Gisteren | Morgen ->