| Jaargang 3, Nummer 3 |
Bereiding: Men neme de klarinet, sloop daar alle kleppen, stangen en het mondstuk vanaf en leg deze opzij voor later gebruik. Leg het hout dat nu over is van de klarinet op een houtvuur, stook dit vuur hoog op en gebruik dit vuur om daarmee de trompet zo warm te maken dat hij net vervormbaar wordt. Vervorm het koper dan om tot een conische buis met aan het ene einde een bocht zodanig dat de beker terug omhoog staat. Maak aan het andere einde een plaats waar het mondstuk van de klarinet op past. Maak ook zo links en rechts wat gaten in de buis en plaats de kleppen die daarstraks opzij gelegd zijn zodanig op de buis dat zij de gaten af kunnen dekken en/of kunnen openen, en.…. Klaar is uw SAXOFOON.
Adolphe Sax Het is niet waarschijnlijk dat Adolphe Sax dit recept heeft gebruikt. De op 6 november 1814 in het Belgische Dinant geboren instrumentenbouwer Antoine Joseph Sax vond verschillende families van blaasinstrumenten uit, waarvan de saxhoorn, een soort ventielbugel, (zie fig.1) en de saxofoon het meest bekend zijn geworden. Sax studeerde fluit en klarinet in Brussel en merkte dat de klarinet verbetering aan het mechaniek behoefde. In 1840 heeft hij dan ook verbeteringen in het mechaniek van de klarinet en de basklarinet aangebracht. In 1842 verhuisde hij naar Parijs waar hij een atelier startte. In een poging om de toon van de basklarinet verder te verbeteren, ontwikkelde hij een nieuw instrument, de saxofoon. Hij kreeg daar in 1846 octrooi op.
De saxofoon behoort tot de familie der Aërofonen, dit zijn instrumenten waarbij het geluid wordt geproduceerd door de trilling van een luchtzuil. Ze worden ingedeeld naar de wijze waarop de trilling wordt voortgebracht en omvat fluiten, instrumenten met enkel of dubbel riet, blad of tong, en met een mondstuk. De saxofoons worden evenals de klarinetten ingedeeld als leden van de enkelriet familie, doch ze zijn eigenlijk een bastaardvorm van de klarinet en de hobo.
Net als de klarinet heeft de saxofoon dus een enkel riet, bevestigd aan een snavel-vormig mondstuk, doch zijn conische buis en de weide beker zijn eerder typerend voor de hobo familie. De saxofoon familie bestond oorspronkelijk uit 14 leden, hiervan worden er tegenwoordig nog slechts acht gemaakt. Deze acht zijn, te beginnen met de kleinste: de sopranino, de sopraan, de alt, de tenor, de bariton, de bas, de contrabas en de sub-contrabas. Allen de sopraan, alt, tenor en bariton worden echter op grote schaal gebruikt.
Militaire orkesten en jazzbands De saxofoon werd al spoedig populair bij de militaire orkesten en vervolgens ook bij de jazzbands in het begin van de 20e eeuw. Grote populariteit kreeg de saxofoon bij de jazzmuziek, zowel als solo-instrument als collectief instrument in de big-bands. Vooral ook de Amerikaanse altsaxofonist Charlie Parker (29 augustus 1920 – 12 maart 1955) heeft bijgedragen in de populariteit van dit instrument. Ook in de symfonische muziek werden er werken voor de saxofoon geschreven o.a. door de volgende componisten: Ravel (Boléro, en zijn orkestratie van Moessorgski's Tableaux d'une exposition), Hindemith (Neues vom Tage, Cardillac, Konzertstück voor twee altsaxofoons), Debussy (Rhapsodie voor altsaxofoon en orkest) en Bizet (L'Arlésienne suites).
Sax faalde in het commercieel exploiteren van zijn uitvindingen. In 1877 moest hij zelfs zijn collectie instrumenten verkopen om in leven te blijven. Hij stierf arm op 4 februari 1894 te Parijs.
Door:
John Sletterink