Daniël Wayenberg:
"Wat heb je dan gehoord wat zo lelijk was?"

“Eerst even schaatsen kijken hoor, want onze meisjes zijn zo aan de beurt” was het eerste wat Daniël Wayenberg tegen ons zei. Een half uurtje later nam hij tevreden bij ons aan tafel plaats. De dames hadden mooie tijden neergezet.

Daniël Wayenberg woont sinds zijn jeugd in Parijs maar was toch in het land om met zijn ‘goede vriend’ Jaap van Zweden en het Orkest van het Oosten een aantal concerten te geven. Hij heeft ermee ingestemd om ook dit concert te doen, eigenlijk alleen omdat het hem zo vriendelijk gevraagd is. Niet dat hij bezwaar heeft tegen spelen op een bedrijfsfeest. Muziek kent haar vele vormen. Volksvermaak, dansondersteuning en, wat hij zelf ook veel gedaan heeft, als essentiële ondersteuning van de godsdienstbeleving. Ook een belangrijke vorm is de vermaaksmuziek. Zelfs Mozart en Haydn hebben achtergrondmuziek geschreven. Daniël Wayenberg voelt zich dan ook zeker niet te goed voor de ‘Entertainment’ die in dit Nieuwjaarsconcert gevraagd wordt. Dit repertoire is alleen niet helemaal zijn stijl en er zijn volgens hem mensen die hierin beter zijn dan hij. Toen wij zeiden dat we toch blij waren dat hij met ons mee speelde, antwoordde hij vrolijk dat, mocht hij dan in de klassieke muziek niet meer mee kunnen komen, er altijd nog een carrière in het entertainment open stond.

De Variations op ‘I Got Rhythm’ van Gershwin is wel een repertoirestuk van Daniël Wayenberg. Hij heeft veel concerten en opnames van stukken van Gershwin gemaakt. Want, hoewel Gershwin veel gebruik heeft gemaakt van de invloeden van Broadway en de Jazz, was hij toch tot op zekere hoogte ook een klassiek componist. Hij heeft natuurlijk een aantal musicals geschreven, maar Porgy and Bess is een echte opera. Toen Gershwin reeds overleden was heeft Daniël Wayenberg zijn broer ontmoet, die vertelde dat Gershwin nog plannen had voor een symfonie en zelfs een strijkkwartet. Zeker dat laatste is één van de meest abstracte vormen van muziek die er bestaan. Helaas is Gershwin te jong gestorven om dit af te maken, maar het zou aardig zijn geweest om te zien wat hij hiervan had gemaakt.

Daniël Wayenberg kwam al jong in aanraking met muziek. Zijn moeder, Margarete Berson kwam oorspronkelijk uit Rusland en was violiste. Thuis hadden ze een oud harmonium staan en zijn moeder liet hem een keer een paar noten op het harmonium horen en vertelde erbij hoe ze heetten. Op een gegeven moment speelde er iemand op het harmonium terwijl Daniël Wayenberg en zijn moeder in een andere kamer waren. Als er een noot werd gespeeld die zijn moeder benoemd had zei hij: “dit is een A of B”, terwijl hij zijn mond hield als er niet benoemde noten werden gespeeld. Zo ontdekte zijn moeder dat hij een absoluut gehoor had en besloot zij van hem een muzikant te maken. Er werd gekozen voor piano. Eerst kreeg hij les van zijn moeder, daarna van Ary Verhaar, Nederlands componist, theoreticus en muzikant. Daarna verhuisde hij naar familie in Parijs om zijn studie te voltooien bij Marguerite Long. Sindsdien is hij ook altijd in Parijs blijven wonen.

Het hart van Daniël Wayenberg zit het meest bij de romantische muziek: “Dat zit in mijn bloed”. Hij haalt vrij fel uit naar de mensen die alleen naar muziek van voor zestienhonderd willen luisteren, liefst dan nog op oude instrumenten, en bij voorbaat alles wat later is geschreven veroordelen. Eenzelfde probleem ziet hij tot zijn grote spijt bij een groot deel van de huidige jeugd. Klassieke muziek wordt zelden gedraaid, maar als je dan vraagt: “Wat heb je dan gehoord wat zo lelijk was?”, om uit te kunnen leggen waar dat eventueel aan ligt, dan weet men meestal niets op te noemen. Hij pleit dan ook vurig voor een veel grotere diversiteit in het muziekaanbod, met name in de massamedia. Een goed initiatief vindt hij in dit opzicht Classic FM.

Computerspelletjes Helemaal in zijn element raakt Daniël Wayenberg als hij kan vertellen over zijn grote hobby: computerspelletjes. Na eerst Bonne een korte cursus over de elementaire eigenschappen van computers te hebben gegeven, vertelt hij uitgebreid hoe hij soms op sommige avonden zo opgeslokt wordt door het zoeken naar verborgen sleuteltjes, het ontwijken of vernietigen van enge monsters etc. dat hij pas als de zon weer op komt ontdekt dat hij volledig de tijd is vergeten. Ook gebruikt hij computerspelletjes op zijn laptop om voor een concert zijn vingers warm te houden. Virtual Reality en Head Mounted Displays, waar Helmar aan werkt, vindt hij maar gevaarlijke ontwikkelingen vanwege de dingen die kwaadwillenden hiermee zouden kunnen doen. Zo, anderhalf uur later en afgedwaald van de muziek naar de toekomst van de techniek werd het gesprek afgerond.

Even later zagen we Daniël Wayenberg weer staan. Bij de portier. Voor ons had hij de kwartfinale van Barny bij de WK darts gemist.

Interview: Helmar van Santen en Bonne van Hattum, Foto: Alain Plasschaert